Cztery główne mikrofacje wapieni, rozpoznane w przedrafowej sekwencji Psich Górek w Kielcach, i skład urozmaiconego zespołu bioklastów wskazują na środowisko otwartego morza w obrębie strefy fotycznej, w pobliżu płycizny glonowej z niewielkimi budowlami organicznymi. Badania sedymentologiczne dokumentują spłycanie zbiornika rozpoczynające się w pobliżu granicy franu z famenem. Mikrofacje regresywne wyróżniają się obecnością mikrobrekcji glonowych, diagnostycznych dla środowisk o częściowo ograniczonej cyrkulacji na początku famenu. To spłycenie jest zwieńczone wynurzeniem i diagenezą w warunkach wód meteorycznych w trakcie raptownego obniżenia poziomu morza. W utworach Psich Górek zostało zidentyfikowanych siedemdziesiąt sześć gatunków małżoraczków. Zespół, zdominowany przez Podocopida, reprezentuje ekotyp eifelski wskazujący na dobrze natleniony biotop morski zlokalizowany na ogół poniżej przeciętnej podstawy falowania w części frańskiej sekwencji, oraz na płytkowodne środowisko we wczesnym famenie. Nie stwierdzono gatunków małżoraczków charakterystycznych dla wód niedotlenionych ani dla biotopów o ograniczonej cyrkulacji. Dowodzi to, że decydującej roli w trakcie kryzysu późnodewońskiego w środowiskach płytkomorskich nie odgrywały warunki beztlenowe, a raczej ochłodzenie i eutrofizacja wód oraz zmiany poziomu morza. Spadek różnorodności taksonomicznej małżoraczków o ponad 70% na przełomie franu z famenem jest porównywalny ze skalą wymierania tych stawonogów w innych częściach świata (w Niemczech, Francji i USA). Opisano 5 nowych gatunków: Selebratina vellicata sp. nov., Samarella? minuta sp. nov., Bairdiocypris ventrorecta sp. nov., Acratia pentagona sp. nov. i "Bairdia" psiegorkiensis sp. nov.

Key words: Ostracoda, sedimentology, mass extinction, Frasnian, Famennian, Holy Cross Mountains, Poland.

Jean−Georges Casier [casier@naturalsciences.be], Department of Palaeontology, Belgian royal Institute of natural Sciences, Vautier Str., 29, B−1000 Brussels, Belgium; Xavier Devleeschouwer [xdevlees@ulb.ac.be], Geological Survey of Belgium, Jenner street, 13, B−1000 Brussels, Belgium; Francis Lethiers [Lethiers@ccr.jussieu.fr], Department of Sedimentary Geology, Paris VI University, 4 Jussieu Pl., F−75252 Paris Cedex 05, France; Alain Préat [apreat@ulb.ac.be], Department of Earth and Environmental Sciences, Free University of Brussels, F.D. Roosevelt Av., 50, B−1050, Brussels, Belgium; Grzegorz Racki [racki@us.edu.pl],Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Będzińska Str., 60, PL−41−200 Sosnowiec, Poland.