Acta Palaeontologica Polonica

Nowy dinozaur z rodziny ornitomimidów z późnej kredy Chin wykazujący zachowania stadne

Yoshitsugu Kobayashi and Jun-Chang Lü

Acta Palaeontologica Polonica 48 (2), 2003: 235-259

W późnokredowej formacji Ulansuhai na terenie Mongolii Wewnętrznej (Chiny) odkryto co najmniej czternaście szkieletów ornitomimów. Zaliczono je do nowego rodzaju i gatunku, Sinornithomimus dongi i opisano jego anatomię. Porównania anatomiczne i analiza filogenetyczna ornitomimozaurów wskazują, że skamieniałości reprezentują nowy takson, bardziej zaawansowany ewolucyjnie niż Archaeornithomimus i pardziej prymitywny od kladu [(Anserimimus + Gallimimus) + [Struthiomimus + (Dromiceiomimus + Ornithomimus)]]. Analiza filogenetyczna sugeruje, że budowa ręki jest podobna jak u Archaeornithomimus i reprezentuje stan pośredni między prymitywnym (jak u Harpymimus) i wyspecjalizowanym (Anserimimus, Gallimimus, Struthiomimus, Dromiceiomimus i Ornithomimus). Monofiletyzm rodziny Ornithomimidae jest w tej analizie poparty pojedyncza synapomorfią (arktometatarsalne śródstopie), a więc słabiej ugruntowany niż wynikałoby z wcześniejszych opracowań. Analiza sugeruje też, że kształt rogowego dzioba u form północnoamerykańskich mógł odbiegać od występującego u taksonów azjatyckich. Dinozaur ten był zapewne roślinożerny, na co wskazują towarzyszące szkieletom gastrolity. Szkielety Sinornithomimus wydobyto z jednogatunkowego nagromadzenia z wysokim udziałem osobników młodocianych (11 z 14 znalezionych), co wskazuje na stadne zachowania, związane zapewne z obroną przed drapieżnikami. Obfitość niewyrośniętych osobników wskazuje na wysoką śmiertelność młodych zwierząt lub na nagła katastrofę, jaka dotknęła populację z wysokim udziałem młodych. Wzrost proporcji długości goleni do kości udowej w ontogenezie Sinornithomimus świadczy o tym, że osobniki dorosłe biegały lepiej niż młode.

Key words: Dinosauria, Theropoda, Ornithomimosauria, Ornithomimidae, Late Cretaceous, China.

Yoshitsugu Kobayashi [ykobayashi@dinosaur.pref.fukui.jp], Fukui Prefectural Dinosaur Museum, Katsuyama, Fukui 911−8601 JAPAN; Jun−Chang Lü [junchang@mail.smu.edu], Department of Geological Sciences, Southern Methodist University, Dallas Texas 75275 USA.