Acta Palaeontologica Polonica

Nowe zęby ssaków alloteriowych, w tym najwcześniejszych wieloguzkowców, z batonu Anglii

Percy M. Butler and Jerry J. Hooker

Acta Palaeontologica Polonica 50 (2), 2005: 185-207

Opisano 21 izolowanych zębów przypominających zęby multituberkulatów z utworów Forest Marble (późny baton) hrabstw Oxfordshire i Dorset w Anglii. Jedenaście wykracza poza takson opisany jako Eleutherodon oxfordensis przez Kermacka i wsp. (1998), id la trzech z nich ustanowiono nowe taksony. Sześć nowych trzonowców Eleutherodon dostarcza dodatkowych informacji o zmienności w zakresie rozmiarów, proporcji i układu korzeni. Millsodon superstes gen. et sp. nov. (fam. indet.), oparty na pierwszych i ostatnich dolnych trzonowcach, oraz należącym przypuszczalnie do tegoż gatunku górnym trzonowcu, wykazuje podobieństwa do rodzin Haramiyidae i Theroteinidae. Kirtlingtonia catenata gen. et sp. nov. (fam. indet.), oparty n ostatnim górnym trzonowcu i przypuszczalnym górnym przedtrzonowcu, przypomina nieco Eleutherodon, a także drugi górny trzonowiec niektórych wieloguzkowców z rodziny Paulchoffatiidae. Kermackodon multicuspis gen. et sp. nov. (z nowej rodziny Kermackodontidae) i Hahnotherium antiquum gen. et sp. nov. (z nowej rodziny Hahnotheriidae) oparte na drugich górnych trzonowcach, rozpoznanych jako multituberkulatowe ze względu na poziomy charakter zużycia i wnioskowane na tej podstawie przesunięcie zgryzu względem dolnego drugiego trzonowca. Znajduje to potwierdzenie w morfologii dolnego trzonowca odnoszonego do H. antiquum. Dolne przedtrzonowe z krawędzią tnącą oraz górne przedtrzonowe o stożkowatych guzkach zaliczone do Kermackodon przypominają zęby multituberkulatów, ale mają też cechy swoiste. Różnice między obydwoma batońskimi multituberkulatami wskazują, że rząd ten powstał znacznie wcześniej, z przodków zapewne bliższych haramiyidom niż morganukodontom. Rodzaj Mojo uznano za przypiszczalnego haramiyida. Hahnodontidae, które odznaczają się nieckowym starciem zębów, wyłączono z Multituberculata do 'Haramiyida'.

Key words: Allotheria, “Haramiyida”, Multituberculata, dentition, occlusion, tooth cusps, Jurassic.

Percy M. Butler [percy@butler92.freeserve.co.uk], Department of Biology, Royal Holloway, University of London, Egham, Surrey, TW20 0EX, United Kingdom; Jerry J. Hooker [j.hooker@nhm.ac.uk], Department of Palaeontology, The Natural History Museum, Cromwell Road, London, SW7 5BD, United Kingdom.