Acta Palaeontologica Polonica

Pierwszy ssak paleanodontowy (?łuskowiec) z eocenu Europy

Emmanuel Gheerbrant, Kenneth D. Rose, and Marc Godinot

Acta Palaeontologica Polonica 50 (2), 2005: 209-218

W artykule opisano odkrycie we francuskim stanowisku Le Quesnoy (paleogeński poziom ssaczy MP7, Neustrian, wczesny eocen) pierwszego paleanodonta z eocenu Europy, a zarazem pierwszego metacheiromyida spoza zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek znany z kości zębowej i kilko kości szkieletu pozaczaszkowego należy do rodzaju Palaeanodon, jednego z taksonów północnoamerykańskich, których imigracja wyznacza paleoceńsko-eoceńską wymianę fauny w Europie. Palaeanodon sp. z Le Quesnoy wielkością przypomina północnoamerykańskiego P. nievelti (w amerykańskiej zonacji faun ssaczych NALMA: wczesny Wasatchian). Wykazuje jednak zarazem wyraźne cechy prymitywne, takie jak wydatniejszy grzebień po brzusznej stronie III kości śródręcza oraz prawdopodobnie wydłużony i dwupłatowy czwarty dolny ząb zakłowy (czwarty przedtrzonowy), chociaż wniosek ten wyprowadzono z wypełnionego zębodołu. Dodatkowe swoiste cechy zaobserwowano na kości skokowej prowizorycznie zaliczonej do tego samego taksonu. Owe drobne różnice sugerują, że forma z Le Quesnoy reprezentuje nowy gatunek, ale dostępny materiał jest niewystarczający do formalnego nazwania go. Morfologia i wielkość kości śródręcza są w istocie zbliżone do form pośrednich między P. parvulus (NALMA: Clarkforkian) a P. nievelti (Wasatchian), sugerując, że ten ostatni jest taksonem siostrzanym dla Palaeanodon sp. z Le Quesnoy (o ile nie okaże się on przedstawicielem odrębnego europejskiego szczepu). Wskazywałoby to, że do rozprzestrzenienia się do Europy doszło najpóźniej w czasach P. nievielti i że wiek fauny z Le Quesnoy należy korelować najpóźniej z wczesnym Wasatchian. Odkrycie Palaeanodon w Le Quesnoy pasuje paleobiogeograficznie do hipotezy o pokrewieństwie paleanodontów z łuskowcami, których najwcześniejszy zapis kopalny przypada na środkowy eocen Europy (niemieckie stanowisko Messel).

Key words: Mammalia, Palaeanodonta, paleobiogeography, Neustrian, Eocene, Le Quesnoy, Europe.

Emmanuel Gheerbrant [gheerbra@mnhn.fr] (corresponding author) and Marc Godinot [godinot@mnhn.fr], EPHE, UMR−CNRS 5143 “Paleobiodiversité et Paléoenvironnements”, Case 38, Département Histoire de la Terre, Muséum national d’Histoire naturelle, 57 rue Cuvier, 75005 Paris, France; Kenneth D. Rose [kdrose@jhmi.edu], Center for Functional Anatomy and Evolution, Johns Hopkins University School of Medicine, 1830 East Monument Street, Baltimore, MD 21205, USA.