W minionym dwudziestoleciu zebrano w żwirowniach i piaskarniach koło Yulafli w europejskiej części Turcji dość bogatą kolekcję kości dużych ssaków. Z punktu widzenia biochronologii najistotniejsze są dobrze zachowane szczątki Indarctos arctoides (niedźwiedziowate), Hippopotamodon antiquus (świniowate) i kilku rodzajów nosorożców. Wynika z nich określenie wieku zespołu na Vallesian (odpowiednik ssaczego poziomu neogeńskiego MN 10). Z datowaniem tym zgodne są też inne taksony o rozleglejszym zasięgu stratygraficznym. Wśród trąbowców obok wschodniośródziemnomorskiego Choerolophodon, jest pospolity w Europie zespół Deinotherium + Tetralophodon oraz rzadki 'Mastodon' grandincisivus, po raz pierwszy odnotowany w Vallesian. Wiek Yulafli wykazuje, że duże rozmiary niektórych form, np. Deinotherium (zbliżonego wielkością do D. gigantissimum) i Dorcatherium, nie zawsze odzwierciedlają chronologię. Fauna z Yulafli składem i ekologią przypomina zespoły znane z innych stanowisk w tureckiej Tracji, a także zawiera kilka gatunków dotąd nie znanych z Anatolii, zwłaszcza Dorcatherium, z prowincją północnowschodnioeuropejską. Jest to odzwierciedleniem wilgotnego, lesistego środowiska rozciągającego się wówczas wzdłuż tureckiego wybrzeża Morza Egejskiego, być może aż po Kretę na południu, w odróżnieniu od otwartych siedlisk znanych z tego czasu w greckiej Macedonii i Anatolii, przypominającego zatem raczej środowisko Europy środkowej. Wraz z morskim połączeniem Tetydy z Paratetydą, owa 'prowincja wschodnioegejska' funkcjonowała zapewne jako bariera ekologiczna utrudniająca równoleżnikowe migracje dużych ssaków typowych dla otwartych siedlisk, takich jak pustorogie czy długonogie żyrafy, oraz mogła przyczynić się do rozdzielenia rodzajów małp Ouranopithecus i Ankarapithecus.

Key words: Miocene, Vallesian, Proboscidea, Artiodactyla, Perissodactyla, Yulafli, Turkey.

Denis Geraads [dgeraads@ivry.cnrs.fr ], CNRS UPR 2147, 44 rue de l’Amiral Mouchez, 75014 Paris, France; Tanju Kaya [tanju@sci.ege.edu.tr], Serdar Mayda [mayda@sci.ege.edu.tr], Ege Universitesi, Tabiat Tarihi Muzesi, 35100 Bornova−Izmir, Turkey.