Opisano nowe skamieniałości kopalnych bocianowatych (Ciconiidae) z plioceńskich stanowisk hominidów w Czadzie i Etiopii; wykazano, że część należy do Leptoptilos falconeri, początkowo znanego z późnego pliocenu wzgórz Siwalik w Indiach. Porównanie z innymi znanymi już gatunkami dużych bocianowatych i z bogatą próbką gatunków współczesnych doprowadziło do rewizji niektórych form kopalnych. Zaproponowano synonimizacją niektórych form, trafniej oddającą dawne zróżnicowanie tej grupy. L. pliocenicus (pliocen Ukrainy) odpowiada L. cf. falconeri. Cryptociconia indica (późny pliocene wzgórz Siwalik) zaliczono do rodzaju Leptoptilos, i prawdopodobnie reprezentuje żyjący do dziś gatunek L. dubius albo samicę L. falconeri. L. siwalicensis, z tego samego stanowiska i być może także z miocenu północnego Pakistanu, lepiej traktować jako nieokreślonego przedstawiciela Leptoptilini. Następujące dwa gatunki uznajemy za ważne. L. titan (plejstocen Jawy) może być późnym odgałęzieniem linii L. falconeri. L. richae (późny miocen Tunezji) ma wielkość L. crumeniferus, i różni się od L. falconeri. Tak więc L. falconeri pozostaje jedynym potwierdzonym plioceńskim gatunkiem plemienia Leptoptilini. Był to olbrzymi marabut szeroko rozprzestrzeniony w pliocenie południowej Azji oraz północnej i wschodniej Afryki, gdzie współwystępował z rozmaitymi plioceńskimi hominidami, a przypuszczalnie także we wschodniej Europie. Ważył do 20 kg, osiągał 2 m wzrostu, i miał przypuszczalnie nieco zredukowane kończyny przednie. Wymarł z końcem pliocenu. L. falconeri to przykład gatunku będącego biogeograficznym łącznikiem między plioceńskimi faunami Afryki i Eurazji. Zapis kopalny wskazuje na obecność w Afryce od wczesnego miocenu przynajmniej jeszcze jednej linii ewolucyjnej, o wielkości zbliżonej do dzisiejszego L. crumeniferus.

Key words: v

Antoine Louchart [antoine.louchart@worldonline.fr], Université Claude Bernard – Lyon 1, UMR/CNRS 5125, Bât. Geode, 27−43 bd du 11 novembre, 69622 Villeurbanne cedex, France; Patrick Vignaud [patrick.vignaud@univ−poitiers.fr] and Michel Brunet [michel.brunet@univ−poitiers.fr], Université de Poitiers, Faculté des Sciences, Laboratoire de Géobiologie, Biochronologie et Paléontologie Humaine, UMR/CNRS 6046, 40 avenue du Recteur Pineau, 86022 Poitiers cedex, France; Andossa Likius, Université de N’Djamena, BP 1117, N’Djamena, Tchad; Tim D. White [timwhite@socrates.berkeley.edu], Department of Integrative Biology and Laboratory for Human Evolutionary Studies, Museum of Vertebrate Zoology, University of California, Berkeley, CA 94720, USA.